O battodo słów kilka
~

Battodo jest sztuką walki koncentrującą się na władaniu mieczem samurajskim- kataną. Samą nazwę tej sztuki można przetłumaczyć jako wyciągnięcie miecza i zabicie przeciwnika jednym, sprawnym cięciem- dąży do tego każdy ćwiczący, ponieważ wbrew temu, co pokazuje się w filmach, walka z udziałem mieczy japońskich ograniczała się do wymiany najwyżej kilku szybkich cięć, po których co najmniej jedna ze stron nie była w stanie walczyć dalej. Oczywiście same umiejętności posługiwania się mieczem nie wystarczą, aby móc powiedzieć o sobie, że jest się prawdziwym adeptem battodo. Mitsuo Hataya, jeden z największych żyjących obecnie mistrzów, posiadacz 9. dana (patrz: stopnie), podczas zawodów w Polsce, powiedział, że chodzi tutaj przede wszystkim o przełamywanie własnych słabości; z kolei Yee Ching Wong, chiński mędrzec, zwykł mawiać, że "Aby opanować sztukę walki, trzeba zrozumieć jej filozofię. Ciało bez ducha jest bezużyteczne.". Na trening battodo składają się przede wszystkim formy kata, kumitachi, ćwiczenia wyrabiające siłę, zręczność i poprawiające technikę, testy cięć na słomianych matach tameshigiri oraz sparingi. Oprócz walki samą kataną naucza się walki krótkim mieczem wakizashi, walki dwoma mieczami jednocześnie. W moim dojo dodatkowo trenuje się chanbarę- walkę gąbkowymi mieczami, czyli chokenami oraz taiho-jutsu- sztukę obezwładniania przeciwnika. Każdy sensei ma pewną swobodę w ustalaniu kształtu treningu tak, aby uzyskać jak najlepsze wyniki.

Battodo jest nowożytną sztuką walki mieczem, wyrosłą jednak z tzw. starych szkół miecza- koryu. Wpływ na dzisiejszy kształt stylu miały przede wszystkim szkoły ken-jutsu oraz iaido. Historia battodo sięga 1873 roku- roku, w którym japoński generał-kanclerz Uzawa założył w Shinjuku, na terenie Tokio, akademię wojskową Rikugan Toyama Gakku. W 1876 wydany został tzw. edykt haito-rei, zabraniający noszenia mieczy, jednak liczne konflikty zbrojne, w które uwikłała się ówczesna Japonia, sprawiły, że broń biała szybko wróciła do łask. W 1925 roku wspomniany już generał Uzawa napisał książkę pt. "Gunto no soho", czyli "Prawo miecza wojskowego". Książka zawierała przede wszystkim opis podstaw związanych z obchodzeniem się z mieczem oraz pięć form posługiwania się nim. W pracę nad programem zaangażowano największych i najbardziej poważanych mistrzów miecza tamtego okresu, między innymi Hakudo Nakayamę. To właśnie rok 1925 jest uważany za początek tego, co dziś nazywamy battodo, tutaj też zaczyna się historia jednej ze szkół tej sztuki walki- Toyama-ryu ( właśnie ten "podstyl" trenuję). Adepci akademii Toyama oprócz samej szermierki uczeni także byli walki wręcz ju-jutsu oraz karate, szermierki na bagnety juken-do oraz tanken-do- walki na noże. Shigeyoshi Tabata oraz inni mistrzowie opracowali pięć kata- Toyama-ryu Gunto Soho Kata. Miały one przygotować adeptów do prawdziwej walki przy pomocy gunto- miecza wojskowego, noszonego ostrzem do dołu, na wzór europejskich szabli, w przeciwieństwie do tradycyjnych katan.

Wraz z pojawieniem się Toyama-ryu zaczęto rozwijać i doskonalić tameshigiri- testy miecza oraz umiejętności samego szermierza, polegające na przecinaniu m.in. słomianych lub bambusowych obiektów. Wkrótce opracowano też dwa nowe kata dotyczące obrony przeciwko bagnetom umieszczonym na karabinach oraz włóczniom yari. Miecze były efektywnie stosowane w walce przez Japończyków nawet w czasach II wojny światowej- czasach, kiedy sztuka walki szablą czy mieczem wydawała się być przeżytkiem. Japońscy żołnierze urządzali zasadzki: podczołgiwali się do okopów, wskakiwali do nich i czynili prawdziwe spustoszenie w szeregach Amerykanów, którzy nie byli przygotowani w żaden sposób na odparcie takich ataków. W związku z tym amerykańscy snajperzy otrzymywali polecenie, aby w pierwszej kolejności zabijać żołnierzy uzbrojonych w miecze.

Po zakończeniu II wojny światowej szkoła Toyama-ryu zmieniła nieco swój kształt. Odchodzono od walki mieczem wojskowym gunto, wrócono za to do korzeni i przystosowano ćwiczone formy do walki tradycyjną kataną. Legendarna postać Toyama-ryu i jednocześnie najsłynniejszy instruktor akademii Toyama- Taizaburo Nakamura, opracował ósme kata, a także założył własną szkołę battodo, którą nazwał Nakamura-ryu, tworząc na jej potrzeby kolejne formy. W latach siedemdziesiątych to właśnie mistrz Nakamura, obok mistrzów Yuuki Yamaguchiego i Kiyoshiego Morinagi, był człowiekiem, wokół którego skupiali się adepci opisywanej sztuki walki. Mistrz Nakamura, dzięki założeniu własnej szkoły, uzyskał stopień 10. dan oraz tytuł soke. Zmarł 13 maja 2003. roku, battodo trenował do końca swoich dni.

Soke Taizaburo Nakamura w mundurze Armii Cesarskiej Japonii.


Soke Nakamura chowa miecz po tameshigiri


Soke Taizabura Nakamura

Do największych mistrzów battodo obecnie należą m.in. Mitsuo Hataya (hanshi, prezydent Zen Nihon Battodo Renmei- związku battodo w Japonii, 9. dan), Seiji Ueki (8. dan ) Mitsuhiro Saruta, Takayuki Kubota (soke, 10. dan, założyciel szkoły battodo Toshin-ryu), mistrz Suzuki. Spoza Japonii wymienić należy Boba Eldera (renshi, 5. dan, prezydent amerykańskiej federacji battodo, przyjęty przez mistrza Hatayę do rodu samurajskiego), oraz Tomasza Piotrkowicza, u którego sam trenuję (5. dan Toyama-ryu, obecnie najwyższy stopień szkoły Toyama-ryu w Europie, instruktor chanbary klasy A, zdobywca srebrnego medalu na taikai na Florydzie w 2005. roku w kategorii kumitachi, zdobył go razem z jednym ze swoich synów- Jakubem Piotrkowiczem).

Hanshi Mitsuo Hataya w swoim sklepie z mieczami w Tokio


Sensei Mitsuhiro Saruta


Sensei Seiji Ueki


Sensei Tomasz Piotrkowicz